خبرگزاری برنا - سعیده اسدیان: «من در محله سنگلج و سیدنصرالدین به دنیا آمدم. در چهارسالگی به خانه‌مان در گذر قلی، خیابان خیام، پلاک ۷۵، کمی پایین‌تر از چهارراه گلوبندک نقل مکان کردیم که خود داستان مفصلی دارد…»
این کلمات بخشی از دست نوشته خاطرات جلال آل احمد است و بیان او از خانه‌ای که در سال ۸۳ ثبت ملی شد اما سال‌های سال پاتوق معتادان و فردی به نام «امیر چلچله» برای توزیع مواد مخدر شده بود.
خانه‌ای که اصالت و زیبایی آن زیر خروارها سیمان و گچی که در ادوار مختلف روی آن کشیده بودند، پنهان شده بود و برخی از درهای چوبی آن گرما بخش محفل معتادان در سرمای زمستان بود.
خانه‌ای که صد سال پیش پاتوق روحانیت و پس از آن زندگی جلال آل احمد بود، پس از پیچ و خم‌های فراوان قرار است جانی دوباره بگیرد و محلی برای جمع‌های فرهنگی و هنری شود.
خانه پدری جلال آل احمد که مالکیت آن در اختیار صندوق احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی است، در سال ۹۹ و در یک مزایده به محبوبه کاظمی دولابی توسعه‌گر فرهنگی سپرده شد تا با مرمت این خانه، پای اهالی فرهنگ و هنر را به آن باز کند، اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ خانه به گروه مرمت و معماری واگذار شد اما نبود زیرساخت، بازگشت مجدد معتادان و پروسه بیرون کردن آن‌ها، معطلی صندوق احیا برای ایجاد زیرساخت و… باعث شد تا در نهایت اسفندماه سال ۱۴۰۱ مرمت خانه به صورت رسمی آغاز شود.
خیلی از نماهای اصلی خانه را از زیر خروارها سیمان و گچ بیرون کشیدیم
کاظمی دولابی درباره پروسه مرمت خانه کودکی جلال می‌گوید: «ما تمام تلاش خود را کردیم تا هر آجری که از خانه سالم مانده را ساب دهیم و به بهترین شکل ممکن بازسازی کنیم و آجرهای ناسالم را هم یا تعویض کردیم و یا برعکس در دیوار کار گذاشتیم.
موزاییک‌های کف را هنگام برداشتن و کف‌سازی تا جای ممکن سالم نگه داشتیم تا مجدد از همان‌ها استفاده کنیم و مابقی را هم قرار است در تزئینات خانه استفاده کنیم، ایده من این است که نقاشی هر بخش از خانه را روی موزائیک‌های شکسته و غیرقابل استفاده بکشیم و به نمایش بگذاریم.
متأسفانه روند مرمت سخت پیش می‌رود چون سیمان‌ها و گچ‌هایی که در سال‌های مختلف روی خانه کشیده بودند آنقدر لایه‌های سخت و سنگینی داشته که جدا کردن آن‌ها گاهی روزها زمان می‌برد، از سوی دیگر ما حساسیت زیادی برای مرمت به خرج داده‌ایم تا به هیچ عنوان خانه آسیب دیگری نبیند. خیلی از طاقچه‌ها و نماهای اصلی خانه را از زیر همین سیمان‌ها و گچ‌ها بیرون کشیدیم و به دنبال این هستیم تا با کمک تصاویر، دست نوشته‌ها و خاطراتی که وجود دارد، خانه را به شکلی که قبلاٌ بوده بازگردانیم.
خروج ۲۰۰ خاور و کامیون زباله و نخاله ساختمانی از خانه پدری جلال
خوشبختانه در این مسیر خانواده جلال خیلی به ما کمک کردند و حتی خیلی از جاهایی که ما از آن اطلاع نداشتیم و زیر سیمان پوشانده شده بود، به ما نشان دادند، مثلاً داخل حیاط یک حوض بود که روی آن را پوشانده بودند و ما بعد از باز کردن آن تصورمان این بود که عمق کمی دارد، اما به ما گفتند که این حوض خیلی عمیق‌تر بوده، به همین جهت ما مجدد حوض را کندیم و متوجه شدیم حوض در شکل اصلی خود یک متر عمق دارد.»
وی در ادامه با بیان اینکه مهلت مرمت این خانه یک‌ساله است، می‌گوید: «ما تا الان حدود ۲۰۰ خاور و کامیون زباله و نخاله ساختمانی از خانه خارج کرده ایم، بخش زیادی از کار انجام شده و به زودی وارد مرحله نازک کاری می‌شویم.
رنگ اصلی درها که در پروسه مرمت به دست آمده
مرمت درها را به استاد جزایری سپردیم، به دنبال این بودیم که رنگ درها و پنجره‌ها را به رنگ اصلی برگردانیم، بعد از تراشیدن بخشی از درها به رنگ اصلی رسیدیم که فیروزه‌ای مایل به سبز بود، در بخش دیگر خانه هم بالکنی را که مربوط به سال ۱۳۱۰ بود احیا کردیم.
اتاق جلال پاتوق نویسندگان می‌شود
برای بخش‌های مختلف خانه‌ها برنامه‌های جداگانه‌ای داریم، مثلاً اتاق جلال می‌تواند به محلی برای اقامت روزانه نویسندگان و هنرمندان تبدیل شود، قطعاً بخشی را به موزه و معرفی خانه اختصاص خواهیم داد، این خانه جزو معدود خانه‌های دارای بادگیر بوده که ما آن را حفظ کردیم و همین جا را هم قرار است تبدیل به کافه کنیم.
به دنبال این هستیم که پاخور سنگلج بیشتر شود اما نگرانی ما نبود نور در شب بود که طی صحبت با شهرداری و کسبه محل قرار بر این شد تا محله روی کرکره مغازه‌ها را نقاشی و روی آن‌ها را نورپردازی کنیم، ضمن اینکه قرار است برای تأمین امنیت محله هم کانکس نیروی انتظامی در ابتدا و انتهای خیابان مستقر شود.
تمام تلاش خود را برای احیای این خانه به کار بسته‌ام اما لفظ سرمایه گذار من را اذیت می‌کند، کار توسعه‌گری فرهنگی است چون با نگاه اقتصادی، احیای این خانه برای ما توجیه اقتصادی ندارد، قرارداد ما برای سال ۹۹ بوده اما تحویل خانه برای سال ۱۴۰۱، شما حساب کنید در این مدت چقدر همه چیز گران شده و ما چقدر هزینه غیر قابل پیش بینی داریم.»
لینک برنا
